Hou nou eens op met die embargo’s

Kunnen we eens ophouden met die persberichten onder embargo? Afgelopen zondagavond om 19.00 u zat ik aan mijn keukentafel een persbericht te versturen. Was dat omdat ik strategisch inschatte dat het persbericht op zondagavond maximaal effect zou bereiken? Omdat ik –slim!- bedacht had dat er dan weinig concurrerend nieuws was? Nee. Het was omdat het embargo van Nature Nanotechnology op dat moment afliep. Ik wil geen persberichten ‘onder embargo’ versturen, dus dan moet je wel.

Postkoets
Embargo’s. Vreselijke dingen, en zoooo jaren 80. Het is formeel een afspraak tussen brenger en ontvanger. De journalist krijgt het nieuws alvast zodat ie research kan doen en een stuk op de typemachine tikken. De letterzetter kan de lettertjes in de bak alvast sorteren. En in ruil voor de voorinformatie belooft de journalist het niet voor het afgesproken moment naar buiten te brengen.

Ooit (postkoets) waren embargo’s handig, maar het sluit totaal niet meer aan bij de realiteit van vandaag: een interessant nieuwsitem staat nu binnen een uur wereldwijd online. En zoals we vandaag met NASA zagen: als het echt interessant is dan houdt een embargo dat echt niet tegen.

Status
Ik heb de sterke indruk dat het embargo vooral een hardnekkig ingesleten gewoonte is, maar het heeft ook met status te maken. Het is onder embargo, dus is het “belangrijk”!
Helaas zijn er in Nederland ook instituten die embargo’s gebruiken omdat ze denken dat ze er belangrijk(er) mee worden.  Tien seconden googlen, en ik stuitte op het bericht met de kop “Kabinet dreigt zich miljoenen te verrekenen op vergoeding hoortoestellen”. Onder embargo. Heuh?

Verdieping
Je zou kunnen rederenen dat wetenschapskaternen van bijvoorbeeld de Volkskrant embargo’s nodig hebben om hun werk te doen, maar de tijden dat het katern Kennis op dinsdagmiddag ‘sloot’ liggen ook al lang achter ons. Bovendien: wat heeft de Volkskrant aan een embargo op zondagavond?

Wetenschapskaternen hebben allang geaccepteerd dat ze geen nieuws brengen, maar verdieping. Ze concurreren niet met nieuwskaterns, en dat is prima. Met het versturen van een persbericht onder embargo geeft de brenger de journalist tijd. Maar daar zit tegenwoordig niemand meer op te wachten. Sterker nog, het is frustrerend: het is nieuws (soms) en je mag er niks mee. Geheel tegennatuurlijk voor een goeie journalist.

Nature/Science
Het zijn vooral grote wetenschapsbladen zoals Nature en Science die embargo’s gebruiken, op straffe van uitsluiting van de mailinglijsten (so what, zou ik denken). Nature/Science kunnen ook op een goedgekozen nieuwsmoment een persbericht uitsturen, dat maakt tegenwoordig voor het resultaat niets meer uit: een uurtje later staat het nieuws op internetportals, en op zaterdag lezen we de achtergronden in de wetenschapskaternen. Niets mis mee, ik denk niet dat er een journalist een traan om zal laten…

Buitenaards Leven!
Embargo’s zijn niet alleen hinderlijk, soms lopen nieuwsverhalen erdoor uit de klauwen. Actueel voorbeeld: NASA. Die stuurde een aankondiging over astrobiologie (dus: buitenaards leven) de wereld in, naar aanleiding van een publicatie in een wetenschapsblad (met een embargo).
Het halve mediacircus barstte los: “heeft NASA buitenaards leven ontdekt?” Nee natuurlijk. Dat zeggen zo ook niet: zelf heeft NASA het over “een ontdekking die gevolgen heeft voor de zoektocht naar buitenaards leven”. Dat is nogal een slag om de arm, maar het weerhoudt sommige media er niet van om de trom stevig te roeren en de ontdekking van buitenaards leven alvast te verkondigen. Ook De Wereld Draait Door ging gisteren eens een lekker potje speculeren.

Checken
Dat is best leuk, maar ook gek, want er zijn in Nederland honderden journalisten die al lang wisten hoe deze vork in de steel zit en die weten dat het een ‘aardse’ ontdekking is die te maken heeft met ideeën over de manier waarop leven zich kan ontwikkelen. Al die mensen zitten op de e-maillijst van wetenschapsnieuwsdienst Eurekalert, en krijgen die informatie onder embargo. Hier zit het embargo de nieuwspraktijk dus in de weg. En als het nieuws maar leuk genoeg is wordt het embargo uiteindelijk gewoon genegeerd.

Hype
En voor de goede orde: NASA doet dit niet om een hype te creëren, ze zijn er ook ongelukkig mee want als de verwachtingen te hoog gespannen zijn dan valt het uiteindelijk resultaat altijd tegen. Hoe wetenschappelijk belangrijk dit ook zal zijn. Ze kan niet anders: embargo, en ook de grote NASA moet zich daar gewoon aan houden anders krijgen haar wetenschappers problemen met de voor hen zeer belangrijke wetenschappelijke bladen.

Het zal niet meevallen om de grote wetenschapsbladen op andere gedachten te brengen, maar misschien moeten we het eens proberen? En laten we er zelf in ieder geval mee ophouden.

Michel

PS: dat ik tegen persberichten onder embargo pleit, wil niet zeggen dat ik ook tegen afspraken met journalisten ben. Er zijn situaties waarbij het zinnig is om een journalist te voorinformeren. Als het blad voor het nieuwsmoment al naar de drukker moet bijvoorbeeld, zodat het nog net even mee kan. Dat is het behulpzame handwerk van een voorlichter, en dat is iets anders. Overigens: een journalist hoeft zich helemaal niet aan een eenzijdig embargo boven aan een persbericht te houden, het is een tweezijdige afspraak.  Dat alleen al maakt ze onzinnig.

Michel

Photo by John Matychuk on Unsplash