Vorige week kwam ik een beetje klem te zitten tussen de actualiteitenprogramma’s EenVandaag en Nieuwsuur. Ik vertel niks nieuws als ik zeg dat de concurrentie tussen actualiteitenprogramma’s en talkshows in Nederland heftig is: ze moeten zich ten opzichte van elkaar onderscheiden maar werken met hetzelfde nieuws en er zijn maar weinig goede deskundigen. Dat is lastig voor de redacties, maar ook voor voorlichters wordt het vaak een worsteling en valt het niet mee om het goed je werk te blijven doen.
Voor de mensen die dit niet zelf te hebben meegemaakt, hieronder een reconstructie van een paar hectische dagen die leiden tot twee items met de TU Delft in aanloop naar de protesten tegen de onderwijsbezuinigingen afgelopen vrijdag. Eerst in Eenvandaag en daarna in Nieuwsuur. Maar we beginnen bij het begin, op vrijdag:
Vrijdag 14 januari
Ik raak in gesprek met Eenvandaag over het idee of het niet aardig is een reportage te maken over Delftse “langstudeerders” (We noemen de betrokkene even ‘verslaggever-1’, er volgen er nog twee ;)). de TU heeft veel van die ‘langstudeerders’ en veel daarvan voldoen helemaal niet aan het clichébeeld van de eeuwige student. Een grote groep doet nuttige dingen in die extra tijd en dat heeft waarde. Uiteraard komt in het gesprek de alom bekende zonneauto van het Nuon Solar Team langs, toch ons vlaggenschip onder de studentenprojecten. EenVandaag ziet daar wel wat in en we spreken af na het weekend terug te bellen. Voor deze jonge vader betekent dat dinsdag, dus ik begin relaxed aan een weekend in de zalige onwetendheid van de stoomketel die dinsdag gaat worden.
Maandagavond 17 januari
19.30 u
Verslaggever-1 van EenVandaag belt me om te zeggen dat ze de reportage graag willen maken, maar dat een collega van hem dat dinsdag gaat oppakken. Half uurtje later belt deze ‘verslaggever-2’ ook. Beiden krijgen mijn voicemail. Kinderbedtijd, je moet je prioriteiten kennen.
Dinsdagochtend 18 januari
10.00 u
Ik bel de studenten van de Zonneauto Nuna om ze te waarschuwen dat er wat aankomt. Dan hoor ik dat ook Nieuwsuur zich al bij hen heeft gemeld. Alarmbel. Dat zou een probleem kunnen worden, want allebei naar Nuna, dat gaan ze niet leuk vinden.
Ik probeer die ochtend een aantal keren verslaggever-2 van Eenvandaag te bereiken, maar dat lukt me niet.
10.30 u
Een redactrice van Nieuwsuur meldt zich bij de secretaresse van de rector omdat ze hem willen interviewen over de studenten. Ik bel de redactrice terug en beland in een Babylonische spraakverwarring waar zij denkt dat ik van een medische faculteit ben en ik de kluts volledig kwijt raak. Na een herstart komt dat op zijn pootjes terecht en leg ik haar uit dat we graag willen meewerken, maar dat onze boodschap breder is dan alleen de studenten. Dit gaat ook over de (financiële) positie van de Nederlandse universiteiten en de kenniseconomie. De logische persoon om te interviewen zou de bestuursvoorzitter zijn. Ik krijg het niet echt over de bühne, ze zit vooral op de vraag wat het voor studenten betekent.
Ik heb EenVandaag nog niet gesproken.
10.45 u
Redactrice Nieuwsuur belt opnieuw: ze heeft ontdekt dat EenVandaag ook iets met Nuna gaat doen en ook van plan is dat woensdag (morgen dus) op te nemen. Dat is een probleem voor de redactie. Ik leg uit dat dat nog helemaal niet duidelijk is en dat ik bovendien vindt dat alle media die over de TU Delft willen berichten, dat moeten kunnen doen. Daarnaast kan ik de studenten formeel niet zo veel verbieden, ik ben hun baas niet.
We praten nog even door over de rector. De aap komt uit de mouw: ze willen de bestuursvoorzitter niet want ze hebben al een ‘voorzitter’ in het item. Zo plat is het soms gewoon, en dat begrijp ik ergens ook nog wel: te veel eenvormigheid is saai om naar te kijken.
10.47u
De verslaggever van Nieuwsuur belt vanuit de auto, onderweg naar Arnhem, om me duidelijk te maken dat het echt niet kan als EenVandaag hetzelfde gaat doen. Ik leg ook hem uit dat ik er niet over ga, en dat ik als universiteit geen media kan of wil verbieden iets te draaien. Hij geeft nog eens aan dat de kijker geen twee keer hetzelfde wil zien. De druk wordt hoog: hij wil Nuna exclusief voor Nieuwsuur, anders gaat het niet door.
Ik houd mijn mening verder maar even voor me, en beloof hem te gaan uitzoeken of Eenvandaag ook een ander project in hun reportage zou willen opnemen. In zekere zin was Nieuwsuur het eerst bij Nuna, dus die moeite wil ik wel doen.
De verslaggever van Nieuwsuur legt ook uit dat hij van plan is een drietrap te maken: eerst gevolgen voor studenten met Nuna, dan gevolgen universiteiten en als laatste de gevolgen voor de kenniseconomie, bij voorkeur met Veerman. Dat wijkt flink af van de EenVandaag insteek, dus wellicht lukt het toch allebei aan boord te houden?
Het goede nieuws is dat ik bij hem wel over de bühne krijg dat de bestuursvoorzitter de juiste persoon zou zijn voor de gevolgen voor universiteiten. Eigenlijk wil hij geen ‘bestuurder’, maar hij ziet in dat de rector dat ook is dus dat dat geen argument is. Hij ziet mijn logica in en gaat akkoord.
De afspraak is dat ik ga kijken of ik hem de ‘exclusiviteit’ kan geven voor Nuna en voorzitter maar ik vraag hem heel expliciet: ben je akkoord als EenVandaag ook komt, maar op een ander project? Dat is goed. Ik beloof hem terug te bellen voor hij in Arnhem is. Ik hang op, grommend, dit is niet mijn favoriete manier van werken, maar ja. Ik heb een uur om te kijken of ik Eenvandaag naar een ander project krijg. De bestuursvoorzitter staat daar niet op de radar, dus dat is geen probleem.
11.00u
Eenvandaag krijg ik maar niet te pakken. Ik begin een inventarisatie welke andere projecten er beschikbaar zouden zijn, dat lijkt geen probleem te gaan worden. Zoals altijd zijn ze weer heerlijk flexibel en medewerkingbereid.
12.00 u
Eindelijk! EenVandaag belt (verslaggever-2), tot dat moment in redactievergadering. Ik vertel haar dat Nieuwsuur intussen bij Nuna langsgaat en of ze het goed vind als ik een ander leuk project voorstel? Ze zit er constructief (en volledig ‘fris’) in, dus maak ik haar enthousiast voor de studenten van DUTracing en het prachtige verhaal van de studenten die het slippermerk Plakkies in de markt gezet hebben. En ik breng haar in contact met een enthousiaste studente van de studentenraad. Dat portret lijkt genoeg af te gaan wijken van het plan van Nieuwsuur om ellende te voorkomen.
Dinsdagmiddag 18 januari
12.20 u
Ik bel de verslaggever van Nieuwsuur terug, nog niet in Arnhem ivm een onverwachte file op de Veluwe. Ik grap dat het even moeite koste om die file daar georganiseerd te krijgen. Daarna vertel ik dat het kan: hij krijgt Nuna en voorzitter ‘exclusief’, EenVandaag doet een ander project bij de TU Delft. Hij gaat akkoord.
12.45 u
Verslaggever-2 van EenVandaag belt. Omdat nieuwsuur dit ook gaat doen, willen ze de opnames graag vandaag nog maken. Ze vrezen dat nNeuwsuur de uitzending gaat vervroegen naar woensdag en dan voor ze komen te zitten. Tja. Ik beloof mijn best te gaan doen.
12.50 u
Ik bel met de studenten van DUTracing of er vanmiddag nog een tv ploeg kan komen. Dat kan, en idem bij de student van Plakkies en de ondernemingsraad. Studenten, hoe komen ze toch aan dat onterechte beroerde imago…
13.30 u
Ik bel EenVandaag: het lukt. Ze hebben een uur nodig om een verslaggever (nr 3!) in Hilversum te krijgen en daarna nog een uur om in Delft te komen. We spreken half vier af. Ik waarschuw iedereen en stuur contactinfo over de email.
15.00 u
Ik ga vast naar de Stevinhal, het honk van de studentenprojecten, waar om 15.30 de cameraman verschijnt. Die begint vast enthousiast te filmen met de racewagen van DUT Racing. Zoals gewoonlijk vinden cameramensen dit soort onderwerpen erg leuk. De studenten zijn niet te beroerd de racewagen even te starten en de hal met oorverdovende herrie te vullen.
16.30 u
De verslaggever van EenVandaag komt binnen. Dit is de derde, dus wat oorspronkelijk het bedoelde verhaal was (portret ‘langstudeerders’ ) is een beetje in de mist verdwenen. Het komt wat moeilijk op gang maar uiteindelijk gaat het leuk. De journaliste wordt blij van de studenten.
17.30 u
Ik MOET weg om mijn kinderen van de crèche te halen. Ik pik ze op, schuif ze thuis naar binnen bij hun moeder en stuif weer weg. Vaderschap, vandaag even niet helaas…
18.15 u
Bij terugkomst is het interview met de studenten van de studentenraad net klaar, we kunnen nu naar het gebouw van Yes!Delft waar al onze jonge start-ups zitten. Waaronder een van de oprichter van het prachtige project Plakkies, die nu voor de tweede keer een bedrijf opricht, gecombineerd met zijn afstuderen. Alleen studeren is voor hem net even te weinig uitdaging, het zijn de beteren uiteraard.
19.30 u
Klaar. Terug naar kantoor, waar ik de verslaggever van nieuwsuur bel voor de concrete afspraak voor morgenochtend. Het is nog druk in de bieb, waar hard gestudeerd wordt, het is tentamentijd.
20.30 u
thuis. Koud stukje pizza en naar squashbaan. Mijn eerste tegenstander weet niet wat hem overkomt. Adrenaline moet er even uit.
Woensdag 19 januari
10.00 u
Cameraploeg nieuwsuur arriveert, interview bestuursvoorzitter gaat prima en naar wederzijdse tevredenheid.
11.00 u
Ik breng ze naar Nuna, maar moet al snel afhaken, want ik moet een mediatraining gaan geven.
En dan wachten we af. Ik ben niet zeker dat het goed gaat uitpakken. Het alternatief, maar vind ook dat het niet anders kon. Voor een van beide kiezen, vond ik gewoon geen optie en ik heb mijn gloeiende best gedaan de verhalen zoveel mogelijk uit elkaar te houden. Maar gaat dat lukken?
Donderdag 20 januari
18.00 u
EenVandaag begint. Het eerste item gaat over de brand in moerdijk, met -leukleuk- TU Delft professor Ben Ale. Daarna het onderwerp over de studenten. Het is een leuk portret geworden van vooral het raceteam, de studente van de studentenraad doet het prima. Helaas is de Plakkies student gereduceerd tot 4 sec behangbeeld, heel treurig gezien zijn hulp en inspanning. Dan verschijnt de staatssecretaris, verrassend (maar niet onlogisch).
Ai, denk ik meteen, dat gaat nieuwsuur niet leuk vinden. Daarmee gaan de insteken meer op elkaar lijken. De staatssecretaris houdt zich goed staande.
18.40 u
EenVandaag is nog niet afgelopen of de verslaggever van Nieuwsuur belt. Zijn redactie heeft hem gezegd dat de zonneauto ook in EenVandaag zat, hij is er niet blij mee. Ik heb me niet aan de afspraak gehouden. Ik vertel hem dat dit niet klopt: het was een ander team en dat was conform de afspraak. Hij stelt dat het toch hetzelfde item is, en ik stel dat ik dat niet kan helpen. We hadden duidelijke afspraken en daar heb ik me aan gehouden. Ik zeg dat ik expliciet heb gevraagd of het akkoord was als EenVandaag een ander project interviewt, en dat hij daarmee akkoord was. Hij merkt op dat hij nu toch vreest dat de eindredacteur het onderwerp eraf gooit. We hopen allebei van niet.
Het lange wachten gaat verder. Ik dood de tijd met het tikken van dit stukje.
21.55 u
Tijd voor Nieuwsuur. Zit het er in? Glaasje port erbij….
22.30 u
Hij zit erin! Prachtig item over Nuna, met een sterk overkomende bestuursvoorzitter, maar ook (weer) een effectieve reactie van de staatssecretaris.
Oef.
Ik ga naar boven. Grijze haren tellen.
Superleuk stuk Michel!
Petje af voor je werk. Gek dat Nieuwsuur exclusiviteit eist waar dat eigenlijk niet te eisen valt. Goed dat ze het alsnog uitgezonden hebben. Is dat trouwens een reële kans, dat ze het dumpen? Wat moeten ze dan met die zendtijd?
@bo thanks. Bij die exclusiviteit hebben voorlichters natuurlijk ook boter op hun hoofd, dus ben ik wat voorzichtig met een waardeoordeel. Een voorlichter van bijv een politicus onderhandelt over de te bespreken onderwerpen en de andere gasten aan tafel. En kan bij echt nieuws een platform kiezen. Daar hebben de redacties ook maar mee om te gaan.
En ja, meestal hebben dit soort programma items in de wacht staan, want er komt nog wel eens iets actueels tussen. En dan schuift een gepland item door. Dus dat was een reële kans…
Aha op die fiets!