De discussie over wetenschap in het NOS Journaal tiert nog steeds welig, weer aangewakkerd door een bezoek van de vereniging van wetenschapsjournalisten aan de NOS redactie. Dat leidde tot een kritisch verslag in NRC, een column van Asha ten Broeke in Trouw en een reactie van de hoofdredacteur.
Eerlijk gezegd lijkt me ‘alle-ballen-op-Gelauff’ nogal onverstandig, als het doel is om meer en betere wetenschap in het NOS Journaal te krijgen. De boodschap dat de wetenschapsverslaggeving wel wat beter kan is nu wel overgekomen. Of Gelauff zelf precies begrijpt hoe wetenschap werkt of niet is natuurlijk een amusante discussie, maar volgens mij doet dat er uiteindelijk niet toe: zijn houding is veel belangrijker en die lijkt een stuk constructiever dan die van zijn voorganger. Het lijkt me verstandiger om de hoofdredacteur even een jaar met rust te laten en te kijken of het beter wordt. Dat zou mij namelijk niet verbazen…
Verschil NOS-RTL
Op basis van mijn ervaringen in de afgelopen jaren heb ik de indruk gekregen dat de houding van de hoofdredacteur van een groot nieuwsmedium belangrijk is voor de kwaliteit en kwantiteit van wetenschapsnieuws. Uiteraard is dit een stelling op basis van N=1 en zonder hard bewijs, maar toch: mijn ervaring is dat eenvoudiger is om een wetenschapsverhaal naar RTL Nieuws te brengen, dan naar het NOS Journaal. Het verschil zit hem in het feit dat het voor mij bij RTL niet echt uitmaakt wie ik aan de telefoon krijg. De hele redactie staat er altijd wel open voor. Bij de NOS maakt het echter veel meer verschil wie je aan de telefoon krijgt, daar ‘werkt’ het beter als je een bekende en ervaren redacteur of verslaggever treft.
Houding
Mijn onbewezen hypothese is dat te maken heeft met de houding van de hoofdredacteur. Een RTL verslaggever heeft me -in mijn ruimtevaarttijd- wel eens verteld dat de hoofdredacteur van RTL Nieuws ruimtevaartonderwerpen persoonlijk leuk en interessant vindt. Dat maakt het -lijkt me- voor redacteuren een stuk aantrekkelijker om met een ruimtevaartonderwerp naar de redactievergadering te komen (de baas vind het leuk). Laten we de aanname even doen dat zijn interesse in beta-onderwerpen er dan in het algemeen ook wel zal zijn.
Laatdunkend
Uiteraard was ik er nooit bij, maar van Hans Laroes heb ik nooit signalen gehoord dat hij beta-onderwerpen interessant vond. Integendeel, in de paar keer dat ik hem persoonlijk heb ontmoet is ‘laatdunkend’ toch meer het gevoel dat ik heb overgehouden. Al zal zijn houding tegenover mij anders zijn geweest dan tegenover de redactie, het roept toch de vraag op hoe open hij er voor stond. En de vraag of dat verschil in houding verklaart waarom het bij RTL zoveel soepeler ging dan bij de NOS? Ik vermoed het.
Nieuwe wind?
Echter, er zijn signalen dat de vlag er nu anders bij hangt. De persoonlijke betrokkenheid van Marcel Gelauff bij deze discusie gaat veel verder dan die van Laroes (die had deze discussie met twee woorden afgedaan, schat ik in). Van Gelauff’s drie laatste weblogs gingen er twee hierover- en een over de nieuwe vormgeving van het Journaal. Voor het bezoek van de wetenschapsjournalisten maakte hij zo te zien veel tijd. Bovendien was er rond de verslaggeving over het Higgs-deeltje (prima!) een interessante experimentele samenwerking tussen wetenschapsredacteur Jacqueline de Vree (VPRO) en de nieuwsredactie.
Vanzelf?
Kortom, hoewel dit aan elkaar hangt van speculaties, lijkt mij de houding van deze hoofdredacteur opener ten opzichte van wetenschap. Als mijn theorie klopt, zou de redactie daardoor toegankelijker moeten worden voor wetenschapsnieuws. Daarmee gaat er wellicht vanzelf meer routine, ervaring en kennis op de redactie ontstaan over wetenschap en wellicht gaat de kwantiteit en de kwaliteit vanzelf omhoog. En dat is wat we willen (al zou een paar beta’s nog steeds wel fijn zijn, maar wellicht komen die er dan vanzelf ook nog wel).
Dat vereist aan onze kant open staan voor vragen, een beetje goede wil, geduld en vooral het besef dat dit het moment is om even een jaartje op te houden met Gelauff-bashen. 😉
Michel
PS: net als het vorige blog houd ik me even bij beta. Ik kan niet overzien of dit betoog ook in bredere zin voor wetenschap stand houdt.
Foto: Sebastiaan ter Burg
