Een jaar of twee geleden was ik op bezoek op de NOS. Ze hadden de communicatieafdeling van de TU Delft – mijn toenmalige werkgever- gevraagd of we wilden meedenken over meer diverse gezichten in de NOS programma’s. De standaard deskundige op TV is vaak blank en man en ze wilden proberen een wat representatieve afspiegeling te krijgen van de samenleving. Bij mij ging het gesprek vooral over de man/vrouw verdeling, want zeker de techneut op TV is nog vaak een man. En heel vaak elke keer dezelfde. Over de manier waarop de NOS dit deed kun je zeker veel kritische noten kraken, maar toen we op vrijdag op Twitter elkaar de tent uit vochten vroeg ik me wel af: verliezen we niet uit het oog wie de lachende derde in deze discussie is?
Eenheidsworst
Ik heb vanuit mijn werk veel contact met redacties en zie hoe ze werken. Die manier – het moet snel en het moet goed- werkt eenheidsworst in de hand. Het is aantrekkelijker om te kiezen voor een beproefd gezicht waarvan je weet dat het goed werkt, dan worstelen met een nieuweling zonder media-ervaring. Dat de NOS daar iets aan probeerde te doen en een betere afspiegeling van de Nederlandse maatschappij nastreefde, kunnen we volgens mij alleen maar prijzen. Ik merkte het ook in de contacten die ik had met redacteuren, waar er de laatste jaren vaker werd gepolst of ik wellicht nog een andere deskundige had dan de usual suspect. En ja, het zou fijn zijn als het een vrouw was of iemand met een niet-Nederlandse achtergrond. Deskundigheid stond altijd voorop.
Vrijdag ontplofte het volledig op sociale media. Iemand op de redactie speelde informatie door naar Geenstijl. Dat lijkt me geen stap die iemand neemt omdat ie zo begaan is met het belang van diversiteit, het lijkt me een stuk waarschijnlijker dat het motief precies omgekeerd was. En in z’n opzet is de betrokkene goed geslaagd: gisterenavond spoelde er een golf van kritiek over de NOS heen, nadrukkelijk ook vanuit mensen uit de groepen die de NOS net probeerde meer in beeld te krijgen.
Het resultaat ervan is drieledig: een extra deuk in het imago van de ‘Main Stream Media’, een deuk in het vertrouwen tussen de NOS en gezichten uit minderheidsgroeperingen en vanaf nu een flink stukje meer kopschuwheid bij de media om hun afspiegeling diverser te krijgen.
Herkennen we de Alt-Right agenda?
Ironie
Natuurlijk ontgaat de ironie hiervan me niet, als communicatieman. Op de redactie van de NOS hebben ze nu te maken met beeldvorming die helemaal niet strookt met hoe zij dit zelf ervaren. Voor iedereen die wel eens aan de andere kant in een mediacrisis heeft gezeten is ‘ja maar dit is niet eerlijk!’ een heel herkenbaar gevoel. Een ervaren woordvoerder weet dat boos worden op degene die gelekt heeft de mediastorm alleen maar verder aanjaagt. En ook het vermoeden dat het waarschijnlijk verstandiger was geweest om hier vanaf het begin aan heel open en transparant over te zijn, zodat je kunt voorkomen dat je dingen gaat doen die je niet goed uitgelegd krijgt, is niet bepaald vrij van ironie.
Terwijl we op sociale media elkaar de tent over uitvechten, is het wellicht goed om ons te realiseren: dat wij hier boos over worden is precies de bedoeling van een ongure stroming in de moderne maatschappij, een stroming die probeert het publieke vertrouwen in democratische instituten zoals journalistiek stapje voor stapje te slopen. Kijk naar de VS als je wilt weten wat Alt-right een land kan brengen. En besef dat die beweging gisteren in alle #ophef, terwijl wij rollebollend over twitter liepen, drie loepzuivere punten scoorde.
Michel
Photo by Arisa Chattasa on Unsplash
